RSS Feed

‘Lo que se ve (y se grita) al abrir la ventana’ Category

  1. EN DEFENSA DOS DEREITOS FUNDAMENTAIS EN INTERNET

    diciembre 16, 2009 by sergio

    >Ante a inclusión no Anteproxecto de Lei de Economía Sostible (manda carallo para o nome, o que hai que oir…) de modificacións lexislativas que afectan ó libre exercicio das liberdades de expresión, información e o dereito de acceso á cultura a través de Internet, os periodistas, bloggers, usuarios, profesionais e creadores de internet manifestamos a nosa firme oposición ó proxecto, e declaramos que…

    1.- Os dereitos de autor non poden situarse por encima dos dereitos fundamentais dos cidadáns, como o dereito á privacidade, á seguridade, á presunción de inocencia, á tutela xudicial efectiva e á liberdade de expresión.

    2.- A suspensión de dereitos fundamentais é e debe seguir sendo competencia exclusiva do poder xudicial. Nin un cerre sen sentencia. Este anteproxecto, en contra do establecido no artigo 20.5 da Constitución, pon en mans dun órgano non xudicial – un organismo dependiente do ministerio de Cultura -, a potestade de impedir ós cidadáns españois o acceso a calquera páxina web.

    3.- A nova lexislación creará inseguridade xurídica en todo o sector tecnolóxico español, prexudicando un dos poucos campos de desenrolo e futuro da nosa economía, entorpecendo a creación de empresas, introducindo trabas á libre competencia e freando a súa proxección internacional.

    4.- A nova lexislación proposta ameaza ós novos creadores e entorpece a creación cultural. Con Internet e os sucesivos avances tecnolóxicos democratizáronse extraordinariamente a creación e emisión de contidos de todo tipo, que xa non proveñen prevalentemente das industrias culturais tradicionales, senón de multitude de fontes diferentes.

    5.- Os autores, como todos os traballadores, teñen dereito a vivir do seu traballo con novas ideas creativas, modelos de negocio e actividades asociadas as súas creaciones. Intentar soster con cambios lexislativos a unha industria obsoleta que non sabe adaptarse a este novo entorno non é nin xusto nin realista. Si o seu modelo de negocio se basea no control das copias das obras e en Internet non é posible sen vulnerar dereitos fundamentales, deberían buscar outro modelo.

    6.- Consideramos que as industrias culturais necesitan para sobrevivir alternativas modernas, eficaces, creíbles e asequibles e que se adecuen ós novos usos sociais, en lugar de limitacións tan desproporcionadas como ineficaces para o fin que din perseguir.

    7.- Internet debe funcionar de forma libre e sen interferencias políticas auspiciadas por sectores que pretenden perpetuar obsoletos modelos de negocio e imposibilitar que o saber humano siga sendo libre.

    8.- Esiximos que o Goberno garanta por lei a neutralidade da Rede en España, ante calquera presión que poida producirse, como marco para o desenrolo dunha economía sostible e realista de cara o futuro.

    9.- Propoñemos unha verdadeira reforma do dereito de propiedade intelectual orientada ó seu fin: devolver á sociedade o coñecemento, promover o dominio público e limitar os abusos das entidades xestoras.

    10.- En democracia as leis e as súas modificacións deben aprobarse tras o oportuno debate público e despois de consultado con todas as partes implicadas. Non é de recibo que se realicen cambios lexislativos que afectan a dereitos fundamentais nunha lei non orgánica e que versa sobre outra materia.


  2. >EL PELIGRO DE LA REDUCCIÓN EN LAS NOTICIAS

    diciembre 7, 2009 by sergio

    >En una fotogalería del diario 20 minutos:
    Desalojados. «El asentamiento ilegal en el bosque de Mau (Kenia) de miles de familias desde los 90 tuvo como consecuencia la tala de árboles. Estas familias han sido desalojadas».
    Hay que estar contentos con que la echen ¿no?, vaya familias tan desaprensivas que encima de estar en un asentamiento ilegal se han dedicado a talar árboles. ¡¡¡Inadmisible!!!

    ¿Cuando aprenderán los pseudo-periodistas a buscar las causas profundas y no quedarse en la superficie? ¿No les enseñan en la carrera el poder de la palabra y lo que pueden lograr transmitiendo mensajes falsos o, lo que es peor, engañosos y sesgados? Ah, no, igual es que siguen con la doctrina de «no dejes que la verdad te estropee un buen titular».


  3. >NAVIDADES "SOLIDARIAS"

    diciembre 3, 2009 by sergio

    >Llega la Navidad, y con ello el bombardeo de campañas solidarias en la televisión, periódicos e incluso correo-e. Muchas de ellas son campañas loables que seguro sirven para paliar ciertas carencias en algunas poblaciones necesitadas, pero es muy importante no centrar los esfuerzos en cooperación en enviar a los países empobrecidos «lo que nos sobra», o «de lo que podemos prescindir» (porque tenemos 20 pares de calzados de los que 4 hemos usado sólo una vez) porque, si no, corremos el riesgo de perder de vista las causas reales de por qué esta gente no puede tener acceso a lo básico. El problema es que en los medios de comunicación, sobre todo a medida que llega la Navidad, nos bombardean con este tipo de mensajes e iniciativas «caritativas». Están bien, pero si nos limitamos sólo a ellas, será simplemente un modo para limpiar conciencias y desviar la atención del problema de la falta de igualdad de oportunidades y la injusticia en las relaciones internacionales (y de esto último, desgraciadamente, no se habla, ni aprovechando esas campañas y haciendo de estas causas profundas de la desigualdad un mensaje central, ni en los medios, ni se actúa para presionar aquí en España para que eso cambie). Así que, mientras la manera de difundir la cooperación al desarrollo y la desigualdad siga igual, creo que estas campañas son más contraproducentes que otra cosa, y me declaro desde aquí anti colorin-colorado (actualización: os dejo el enlace de una buena reflexión sobre este mismo tema de María Reimóndez en el Xornal de Galicia).

    Abajo pongo el correo-e de cadena que me hizo soltar este rollo.

    ——————————————————————————-
    Asunto: Zapatos para África

    .ExternalClass .ecxhmmessage P{padding-right:0px;padding-left:0px;padding-bottom:0px;padding-top:0px;}.ExternalClass BODY.ecxhmmessage{font-size:10pt;font-family:Verdana;} .ExternalClass .ecxhmmessage P{padding:0px;}.ExternalClass body.ecxhmmessage{font-size:10pt;font-family:Verdana;} *ESTE MENSAJE SÍ ES DE LOS QUE HABRÍA QUE PASAR A TODOS NUESTROS CONTACTOS*

    La marca de productos para el cuidado del calzado Kiwi, ha lanzado la campaña «Shoe aid for Africa». De esta manera se pretende emular lo que se consiguió con la campaña de 2006 cuando se ayudó a distribuir 100.000 pares de zapatos entre gente necesitada de África. En cooperación con Humana y el futbolista camerunés, Samuel Eto’o, Kiwi intenta repetir, o incluso mejorar, esa exitosa campaña en el año 2009.
    En algunas áreas de África, los zapatos no son un artículo fácil de conseguir para todo el mundo, incluso para algunos es un auténtico producto de lujo. El hecho de no tener un buen par de zapatos puede excluir a los adultos de conseguir un trabajo o puede evitar que los niños vayan a la escuela. Para muchos africanos, los zapatos están entre sus posesiones más valiosas y ponen un esfuerzo enorme en cuidar de ellos.*
    Las cajas estarán en los supermercados (Hipercor y El Corte Inglés)* durante aproximadamente un mes, dando tiempo para que los consumidores depositen allí sus zapatos. Cada semana Humana recogerá todos los zapatos de estas cajas y las llevará a sus almacenes.*
    Se pueden entregar zapatos y botas de adulto y niño, zapatos prácticos, usados pero en buen estado. No se aceptan ni zapatos de tacón ni botas de nieve. Y todos los zapatos que se entreguen deben estar limpios de suciedad gruesa o barro , llevar cordones en caso de zapatos con cordones y no tener ningún desperfecto importante*
    Durante el mes de noviembre y de diciembre, todos los pares de zapatos recogidos serán clasificados y limpiados en los almacenes de Humana, puestos en bolsas individuales y enviados a África. Este proceso es crucial para asegurarse que los zapatos entregados están en buenas condiciones y que serán utilizables para la gente africana.*
    De diciembre de 2009 hasta abril de 2010, todos los zapatos serán distribuidos en zonas rurales de varios países africanos.* Estas áreas han sido seleccionadas por Humana y Kiwi y todo el proceso de distribución de los zapatos será manejado enteramente por equipos combinados de Humana y Kiwi para asegurarse de que los zapatos llegan directamente a la gente que más los necesita. *Los países africanos donde serán entregados los zapatos son: Camerún, Kenia, Malawi, Mozambique y Sudáfrica.*


  4. >LA PARTICIPACIÓN INSTITUCIONAL DE LOS MOVIMIENTOS SOCIALES EN LAS UNIVERSIDADES DE GALICIA

    noviembre 29, 2009 by sergio

    >Desgraciadamente es más bien tirando a nula (no la «informal» o la «no formal», que en general encuentra muchos espacios y facilidades en la universidad, sino la institucional y formal). Un ejemplo, el Consello Social de la UDC. Me parece flipante que de los 27 miembros, de los que 6 son de la universidad, y los 21 restantes son «representación de los intereses sociales de Galicia», haya 4 miembros de organizaciones empresariales y NINGUNO de los movimientos sociales y ONG.
    Falta muuuucho por pelear si queremos estar en los espacios que hay que estar para llevar otras maneras de pensar y un espíritu crítico a la sociedad (lo que a pesar de la inercia conservadora de las universidades ha sido su bandera a lo largo de la historia, como reducto de «librepensamiento», pero que si nos descuidamos, y esa es la tendencia, acabará promoviendo el pensamiento único), y tanto en la UVigo como en la USC es exactamente igual.
    Aquí se puede preguntar (caso de la UDC) por qué esto es así y «sugerir» que se cambie, aunque sea difícil… (en la pestaña Tipo hay que poner «Centro» y en la pestaña Destino hay que poner «Reitoría»).


  5. GOTAS DE FRIKI-FRESCOR III, EL MODELO DOCTOR WHO

    noviembre 21, 2009 by sergio

    >En el tema (que afortunadamente se ha puesto de moda) de gestión comunal de recursos, autogestión y similares, el movimiento de software libre ha servido para «actualizar» este tema y generar teorías y propuestas como el bazar y la catedral, pero aquí va una sorprendente propuesta basada en una serie que a mí me marcó: el Modelo Doctor Who.


  6. >LAS ANTIFRASES I

    noviembre 10, 2009 by sergio

    >En esta nueva sección iré recogiendo frases aparecidas en medios de comunicación que reflejen lo que en mi opinión son posturas demagógicas, intransigentes o peligrosamente simplistas (por la facilidad que pueden tener de engañar a los lectores que no obtengan otra opinión).

    Y tiene el honor de ser la primera una frase de Miguel Angel Belloso, responsable de la sección Apuntes Liberales que suele ser la última página de la revista semanal Actualidad Económica, en su número del 11 al 17 de septiembre de 2009. Esta revista es una especie de monográfico-panegírico del liberalismo, que además se reparte gratuitamente en algunas facultades de Derecho, y Económicas y Empresariales a lo largo y ancho de España, no sé si como «complemento» a la formación de los universitarios. Puede que los responsables de esta revista consideren que los estudiantes no están lo suficientemente inmersos en el sistema neoliberal predominante, o que realmente el sistema aun no es lo suficientemente liberal y quieren que cuando estos estudiantes estén «ahí afuera» remedien tan desgraciada situación teniendo, válgame dios, esta publicación como referencia.

    A lo que vamos, la «perla» es: el dominio del sistema educativo por la izquierda es el origen de nuestra falta de competitividad. Supongo que lo dice por lo «mucho» que se ha incidido tradicionalmente en la educación formal en los valores de trabajo en equipo, solidaridad e igualdad de oportunidades, en vez de en la competencia a cualquier precio y la educación «basada en capacidades» (qué casualidad, cuanto más se asciende en los grados de enseñanza esa presunta competitividad va a mayores, seguro que el señor Miguel Ángel estará satisfecho, ¿más competencia, mejores empresarios? ¿cual es la diferencia entre competitividad y competencia?). A pesar de todo, sí estoy de acuerdo con él en algo, y es que el sistema educativo debería mejorar en la promoción del espíritu emprendedor y el amor al riesgo (pero es la motivación monetaria para ello y la regulación exclusiva de la vida por parte del mercado que defienden estos liberales la que me produce náuseas).


  7. >LOS LIBROS ELECTRÓNICOS

    octubre 25, 2009 by sergio

    >Confieso que era un escéptico en este terreno. Los libros iban a ser los últimos en sucumbir en esta marea tecnológica (si es que algún día llegaban a sucumbir). Ahora realmente pienso que el libro electrónico puede ser una revolución a todos los niveles, (y yo seré el primero en quedarme con mis libros preferidos en formato papel, pero acabará por ser simplemente eso, un artículo para coleccionistas…). Y tampoco tengo la excusa de que odio leer en la pantalla del ordenador, aquí cuentan de forma muy muy sencilla los principios de funcionamiento del libro electrónico y la tinta electrónica que no molesta para nada (y en mi opinión, sí justifica la aparición de este nuevo chisme, o gadget, como se empeñan en llamarles últimamente).
    En cuanto al ahorro en papel…, el impacto sobre las industrias madereras y el monte (por ejemplo el monte gallego, especializado en baja calidad para astillado y papelería) puede ser perjudicial en un principio, y creo que aunque la adopción de esta tecnología sea paulatina, hay que irse planteando una necesaria reconversión en el modelo forestal de estas zonas (hay que recordar que la reconversión del modelo forestal puede llevar muchos años, no es un cultivo que se puede cambiar cada año). También se dice que son las plantaciones de rápido crecimiento las que más CO2 fijan (ya que es «su alimento», y «comen» muy rápido). Pero parece un poco demagógico condenar a las tecnologías que ahorran procesos industriales caros y contaminantes porque no promuevan plantaciones que fijen CO2, ¿no?
    Lo que no me queda tan claro es el impacto de construir estos cacharritos ¿se usa el coltán igual que en los teléfonos móviles, portátiles, cámaras digitales, etc.? Y también me da que pensar las batallas que está ya habiendo por el control de ingentes almacenes de libros electrónicos, a ver si va a ocurrir lo mismo que en «el derecho a leer«…
    Por eso siempre es bueno estar informado, cualquier nueva tecnología puede crear desajustes (muchas veces sin intención). Pero la culpa no es de que se use coltán, sino de como hay gente que quiere aprovecharse de él oprimiendo a otros más vulnerables, y el problema de la dependencia de ese material que se puede generar sin que dé tiempo o interese buscar alternativas hasta que sea demasiado tarde (¿como los combustibles fósiles?). Y no penseis que no ha habido ya interesantes debates sobre este tema.
    Mientras, sólo queda ser austeros, ¿para que cambiar de cámara,móvil o portátil si el que tengo me sirve? ¿Porque hay que consumir para salir de la crisis?


  8. OSTROM, UNA AGRADABLE SORPRESA

    octubre 17, 2009 by sergio

    El artículo en Diario Abierto sobre la sorprendente premio Nobel de Economía 2009 y su relación con los movimientos sociales…

    Actualización 29-08-2011: como lo han acabado eliminando del servidor, lo dejo aquí:

    —————————————————————————————————–
    La concesión del Nobel de economía a Elinor Ostrom, una economista no ortodoxa, es una gran noticia por varias razones. Una para la propia ciencia económica, tan denostada últimamente, acusada de profetizar erróneamente y luego tratar de explicar por qué había fallado lo profetizado, y que ni siquiera cuenta con un premio Nobel realmente respaldado por el propio Alfred Nobel. El jurado viene a demostrar así la permeabilidad de una ciencia a aportaciones de otras disciplinas, en este caso de la política y la sociología, y como ello puede llevar a descubrimientos realmente importantes para explicar la organización de las sociedades humanas. La segunda razón, por ser la primera mujer que lo recibe, seguramente para asombro de muchos de sus compañeros de disciplina, que no tomaban en serio a esta “pseudo-economista”. Una tercera, y para mí la más importante, es el reconocimiento a la investigación de la doctora Ostrom en un ámbito muy incomprendido, cuando no abiertamente perseguido en un principio, como es la gestión de los bienes comunes.

    Las publicaciones más conocidas de de Ostrom llegaron a principios de los 90, y son fruto de investigaciones en parte causadas por los más de 20 años de aplicación en política de un famoso artículo de Garrett Hardin llamado “la tragedia de los comunes”, de 1968. En un ejercicio de paralelismos más o menos afortunados, en ese artículo se asimilaba la gestión de los bienes comunales (o “commons” en inglés) con los bienes públicos (del estado), “demostrando” además la imposibilidad de una gestión adecuada de los mismos. Ostrom sin embargo fue capaz de crear un cuerpo de conocimiento en torno al concepto de “commons” que desmontó por completo las tesis de Hardin (haciendo incluso que el propio Hardin publicara a finales de los 90 una matización a su famoso artículo).

    Aun así, parte del daño estaba hecho, ya que muchos políticos presumiblemente liberales a lo largo y ancho del mundo tuvieron su excusa pseudocientífica para justificar la privatización de bienes públicos, y el reparto de los bienes comunes o comunales entre particulares siguiendo los más variopintos criterios, ya que sólo lo privado particular era eficiente en la gestión. Pero Ostrom y otros que siguieron su línea de investigación definieron muy bien las diferencias entre estos tipos de bienes en base a dos propiedades. Además se empezaron a preguntar ¿qué pasa con la autogestión de las comunidades o de los grupos humanos, sin interferencias de “lo público” ni “lo privado particular”?¿No funciona la gestión privada colectiva, o la gestión comunal?¿Bajo qué condiciones funcionaría?

    Se distinguieron dos propiedades de los recursos, la sustractabilidad y la dificultad de exclusión, en base a las cuales se trató de sistematizar las diferencias entre los distintos tipos de bienes. Las unidades de los recursos son susceptibles de ser apropiadas por distintos usuarios en un determinado periodo, pero su disponibilidad puede ser limitada. De esta forma, cuando un usuario se apropia de un determinado número de unidades, dejan de estar disponibles para otros usuarios potenciales. Esto se conoce como sustractabilidad. El artículo de sobre la tragedia de los bienes comunes destaca los riesgos del sistema de libre acceso, pero no especifica con claridad que el problema no residía en el uso compartido o colectivo, sino en el acceso sin restricciones.

    La dificultad de exclusión es otra de las características de los bienes comunes. El nivel de exclusión es resultado tanto de las características físicas del recurso, como de la tecnología disponible y de las condiciones sociales presentes en un contexto determinado, ya que aún cuando sea posible restringir físicamente el acceso a un bien determinado, es necesario contar con las condiciones sociales y legales que permitan hacerlo.

    Según las mencionadas propiedades de sustractabilidad y exclusión, es posible distinguir cuatro categorías generales de gestión más adecuada para bienes o recursos: bienes públicos, con baja sustractabilidad y gran dificultad de exclusión (como pueden ser el aire para respirar, la protección que los árboles generan contra el viento o contra la erosión del agua, la seguridad y el alumbrado públicos); bienes comunes, con alta sustractabilidad y exclusión difícil (como la pesca en aguas internacionales, recogida de setas, el agua de riego en algunas zonas); bienes instrumentales o “de club”, con baja sustractabilidad y exclusión fácil (como son los parques naturales cuya entrada debe pagarse o la membresía a sociedades profesionales); y bienes privados, con alta sustractabilidad y baja dificultad de exclusión (como leña o madera cortada y almacenada, las parcelas agrícolas, las viviendas, los productos forestales medicinales, etc.) Estas categorías deben entenderse como tipos ideales, relacionados a manera de un continuo, ya que la mayoría de los bienes no caen por completo en uno u otro tipo.

    Además, Ostrom y otros que siguieron su línea de investigación fueron distinguiendo a base de estudios en todo el mundo ciertas condiciones que la gestión de bienes comunales o comunes debe cumplir para ser efectiva:

    Los beneficiarios necesitan tener derechos, o al menos no tener interferencias, para organizarse.

    Los límites del recurso deben estar claros.

    Los criterios para ser beneficiario deben estar también claros.

    Los beneficiarios deben tener el derecho a modificar las reglas de uso a lo largo del tiempo para adaptarse a los cambios sociales.

    Las reglas de uso deben estar adaptadas a lo que el sistema puede tolerar, con una cierta tendencia a la conservación para que haya margen de error.

    Las reglas de uso deberían ser claras y totalmente aplicables.

    Las infracciones deberían ser penalizadas sin excepciones.

    Sería conveniente articular métodos rápidos y baratos para resolver los conflictos (el Tribunal de las Aguas en Valencia, es un ejemplo que ha pervivido hasta hoy y que reúne las características de ser rápido, aceptado por la comunidad, económico y oral).

    Los derechos de uso de los copropietarios deben estar distribuidos de forma que se considere justa por la comunidad según la inversión realizada en el recurso comunal. Lo ideal sería que los derechos (y los deberes) fueran igualitarios para dar lugar a una participación también igualitaria en la toma de decisiones.

    Todo esto, y las líneas de investigación que a partir de aquí se abrieron integrando los aportes de otras muchas disciplinas (incluyendo la teoría de juegos con el famoso “dilema del prisionero”), son aportes excepcionales para el análisis y estudio formas seculares de gestión de muchos bienes (la pesca, el marisqueo, las comunidades de regantes como las reguladas por el antiquísimo Tribunal de las Aguas en Valencia, o los Montes Vecinales en Mano Común de Galicia, Asturias o León, por decir ejemplos cercanos), y otros mucho más modernos como la comunidad de desarrolladores de software libre de GNU-Linux, que han funcionado y pueden seguir haciéndolo, seguramente mucho mejor (o al menos no peor) que bajo gestión pública o privada.

    Este modelo de gestión es la base de muchas corrientes del anarquismo (por definición “ausencia de poder público”, pero no caos ni nada parecido) y, por supuesto, de muchísimos movimientos sociales (entre ellos, claro está, muchas ONG, de ahí viene el concepto de “no gubernamentales”, de esa independencia de gestión, y no tanto de la independencia total de las subvenciones públicas como se acostumbra a decir). Estos movimiento sociales le deben mucho a esta nueva “ciencia de los comunes” a la hora de analizar su funcionamiento y darle una base científica, dado que los primeros movimientos de este tipo fueron los vecinales o comunitarios por razones de objetivos comunes y cercanía geográfica de los miembros de esas comunidades o pueblos que no eran cubiertos por los poderes públicos ni por empresas privadas (un ejemplo claro, las juntas de agua vecinales de muchísimos pueblos de España). Con el desarrollo de las vías de comunicación y aun más de las telecomunicaciones, han surgido otros cada vez más globales, pero con funcionamiento similar.

    En resumen, no hay duda de que Ostrom ha contribuido a no volver dogma de fe el viejo dicho gallego “cousas do común, cousas de ningún».


  9. GOTAS DE FRIKI-FRESKOR II, OBAMA Y LOS VIAJES EN EL TIEMPO

    octubre 13, 2009 by sergio

    Viendo el otro día la más que digna película Cronocrímenes, recordé algo de los rudimentos de como proponer una historia de viajes en el tiempo sin perder al mismo tiempo algo de lucidez “científica”. Una de las ayudas es sin duda tener muy clara la diferencia entre la línea temporal global y la línea temporal de cada personaje. Esto explica como un personaje pueda viajar las veces que sea en el tiempo, pero que su línea temporal particular sigue pasando, así que las personas tendrían una capacidad limitada a su tiempo de vida de viajar (y por tanto habría una limitación de cuantas repeticiones temporales de sí mismo habría, repeticiones que en cualquier caso no serían exactamente iguales porque vendrían del futuro, y por tanto serían X unidades temporales más viejas). En la película, de hecho, no explicaba muy bien la línea temporal y por qué era posible que el viajero temporar se viera a sí mismo, ya que no es la línea temporal la que se retuerce, es que el viajero crea una línea temporal personal nueva en paralelo a la línea temporal ya existente cada vez que viaja en el tiempo (lo podeis ver en el dibujito, el personaje 1 tiene 3 líneas temporales, ya que viaja 2 veces hacia atrás, la segunda vez que viaja llegaba unos minutos antes que la primera, de modo que el personaje 2, el científico, se encuentra por primera vez con el protagonista cuando lo ve salir de la máquina del tiempo en su segundo viaje, con lo cual ya sabe que más adelante habrá usado la máquina).

    También es importante definir qué pasaría si una vez que el personaje vuelve atrás (y puede verse a sí mismo), cambiara algo de la línea temporal (y si eso sería posible o en caso contrario se provocaría una “paradoja espacio-temporal que destruiría el mundo”. En el caso de Cronocrímenes, era imposible, y los protagonistas se las arreglaron para que nada cambiara. En la inolvidable trilogía Regreso al Futuro, a pesar de las dificultades, tampoco hubo cambios. Incluso en el guiño que la serie Futurama hizo en una de sus películas (El Juego de Bender, título para recordar un libro que todo el mundo debería leer) también a este tipo de historias se las arreglaron para que al final todo casara.

    Hay un suplemento (que ha ganado algunos premios) del juego de rol GURPS llamado “Viajes en el tiempo” que trata todo este tema (el hecho de que en uno de sus capítulos aconseje leerlo sólo a gente con ciertos conocimientos de física teórica no hace que sea complicado, al contrario, es realmente un suplemento que aporta valor añadido, y sirve para tener una idea más clara de como manejar estas situaciones).

    Incluso en la genial saga de libros de Mundodisco, de la que hablé, hacen un guiño a estos temas a través de lo que llaman algo así como “retro-vino”, que nacía de “uvas reanuales”, que se sembraban un año y crecían el año anterior. El retro-vino provocaba, claro está, retro-resaca, que aparecía el día anterior de haber bebido, lo cual te obligaba a beber al día siguiente so pena de provocar una paradoja espacio temporal que destruyera el mundo…

    ¿Y tiene todo esto que ver con Obama y su premio nóbel? Pues sí, ya que el premio nóbel de Obama es un “retro-premio”, con lo cual ahora le toca realmente merecerlo, so pena de provocar una paradoja espacio-temporal que destruya el mundo… (además de verdad).


  10. >LOVELOCK EN SANTIAGO DE COMPOSTELA

    octubre 7, 2009 by sergio

    >Con motivo da entrega do II Premio Fonseca a James Lovelock, pai entre outras moitas cousas da hipótese de Gaia (que deu lugar tamén a moito movemento cultural polo gran contido filosófico e literario que ten, ahí van un par de exemplos musicais, un nacional que é Mago de Oz con dous discos temáticos e unha canción, e outro estranxeiro con Stratovarius, que xa soe tratar estes temas, pero que lle dedicou unha canción) tivemos a grande oportunidade de ver unha das súas disertacións (actualización: podeis verla aquí doblada al castellano)

    Primeiro o Reitor de Universidade de Santiago e tamén o alcalde da cidade fixeron as inevitables intervencións de caracter político e de louvanza (merecida) ao xenial científico e inventor. Non faltaron frases rimbombantes como a do Reitor de «só a ciencia e o desenvolvemento tecnolóxico poden salvarnos» (coa que non estou dacordo para nada, iso son sólo ferramentas, pero as ferramentas deben ser usadas consciente e axeitadamente para que sirvan aos propósitos para as que foron creadas), ou as referencias políticas coma a do alcalde a certos líderes políticos que falaban con escepticismo do cambio climático hai non moitos meses. Tamén mencionaron ideas xerais pero importantes como o problema de sempre dos investimentos a curto prazo, sen ter en conta o medio e moito menos o longo, ou a moi mencionada comparación entre o ser humano e os virus…

    Jorge Mira, director do programa ConCiencia (onde se engloba este premio), presentou a biografía do autor de xeito ameno (falando dos aportes de Lovelock no eido da crioxenización, mencionou que resulta que Walt Disney non está crioxenizado, xa se me caeu un mito!).

    E despois un Lovelock plenamente lúcido (naceu en 1919) e tan políticamente incorrecto e confrontador coma sempre (botei sen embargo de menos espazo para as preguntas, cousas do protocolo destes premios…), falounos de como segundo el o proceso de quecemento global e cambio climático é xa irreversible, aínda que consigamos a reducción de emisións de CO2 e paliar o efecto invernadoiro. Para ilustrar isto, mostrou algunhas gráficas onde comparaba a previsión de aumento de nivel do mar dun grupo de investigadores aos que consideraban uns catastrofistas (o IPCC) coas reais (a realidade superou á ficción, como soe pasar sobre todo nas cousas negativas), ou a evolución da superficie de xeo no polo norte nos derradeiros 30 anos (en continuo e espectacular descenso), ou mesmo a evolución da temperatura media da terra nos derradeiros 15000 anos (cunha espectacular subida no último tramiño da curva, hai quen o asimila a ciclos naturais, pero non creo que se dera nada igual en toda a historia). Falou de novas previsións en 30-40 anos de aumentos de temperatura en Europa similares aos que en 2003 causaban mortes por golpes de calor en pleno verán, avance imparable da desertificación, aumento do nivel do mar e ademais descenso demográfico importante. Xa se está falando de refuxiados ambientais por este tipo de causas, que neste ano parece ser que xa superaron aos refuxiados de guerra.

    Fiel a súa hipótese Gaia, e con varios guiños do que se podería considerar «humor negro científico», mencionou que agora que os políticos ven o problema moitos científicos xa non ven a solución, e que «somos nos os que estamos en perigo, non a Terra«.

    Así que parece que xa entramos irremediablemente «na venganza de Gaia» e, segundo Lovelock, nin as enerxías renovables (que ve como un xeito de enriquecemento dos gobernos e non como solución) serven, senon que é a enerxía nuclear a que pode manter o desenvolvemento humano (do que xa o alcalde dixera que non estamos dispostos a renunciar a nivel global, o cal pode ser certo, pero peor para nos, xa decreceremos ou polas boas ou polas malas) e non hai alternativa para ela, e lle restou importancia a problemática dos resíduos (que segundo el se magnifica). Unha charla certamente pesimista, onde a única proposta clara de solución foi dedicar os fondos de loita contra o efecto invernadoiro (greenhouse effect) ou desenvolvemento de enerxías renovables, á adaptación dos territorios cara ao cambio climático irremediable.

    Persoalmente, concordo con que vai ser imposible reverter a situación (e pode ser que ao non ser conscientes do que facíamos, non toda a culpa sexa nosa, aínda que xa hai tempo que están as voces de alarma), pero seguro que traballar para a reducción do efecto invernadoiro fará que se gañe tempo e o cambio sexa máis «predecible», co que os territorios terían máis tempo para adaptarse a un cambio que pode ser moito máis brusco e impredecible se seguimos coa depredación dos recursos naturais que fixemos até o de agora. Sobre as renovables non comparto en absoluto que non sexan una solución, é relativamente fácil demostrar que o poderían ser a nivel técnico cunha aposta decidida en I+D, e sobre todo planificando o territorio e o consumo de xeito máis racional e austero. Mentres tanto, si que penso que a nuclear é un mal menor se se compara cos efectos dos combustibles fósiles…

    Menos mal que pase o que pase, en Galicia imos estar cun clima aínda mellor que agora… (bueno, como todo non pode ser bo, haberá unha «pouquiña» presión migratoria desde os desertos de máis ao sur).