RSS Feed

‘Biblioteca’ Category

  1. GOTAS DE FRIKI-FRESKOR II, OBAMA Y LOS VIAJES EN EL TIEMPO

    octubre 13, 2009 by sergio

    Viendo el otro día la más que digna película Cronocrímenes, recordé algo de los rudimentos de como proponer una historia de viajes en el tiempo sin perder al mismo tiempo algo de lucidez “científica”. Una de las ayudas es sin duda tener muy clara la diferencia entre la línea temporal global y la línea temporal de cada personaje. Esto explica como un personaje pueda viajar las veces que sea en el tiempo, pero que su línea temporal particular sigue pasando, así que las personas tendrían una capacidad limitada a su tiempo de vida de viajar (y por tanto habría una limitación de cuantas repeticiones temporales de sí mismo habría, repeticiones que en cualquier caso no serían exactamente iguales porque vendrían del futuro, y por tanto serían X unidades temporales más viejas). En la película, de hecho, no explicaba muy bien la línea temporal y por qué era posible que el viajero temporar se viera a sí mismo, ya que no es la línea temporal la que se retuerce, es que el viajero crea una línea temporal personal nueva en paralelo a la línea temporal ya existente cada vez que viaja en el tiempo (lo podeis ver en el dibujito, el personaje 1 tiene 3 líneas temporales, ya que viaja 2 veces hacia atrás, la segunda vez que viaja llegaba unos minutos antes que la primera, de modo que el personaje 2, el científico, se encuentra por primera vez con el protagonista cuando lo ve salir de la máquina del tiempo en su segundo viaje, con lo cual ya sabe que más adelante habrá usado la máquina).

    También es importante definir qué pasaría si una vez que el personaje vuelve atrás (y puede verse a sí mismo), cambiara algo de la línea temporal (y si eso sería posible o en caso contrario se provocaría una “paradoja espacio-temporal que destruiría el mundo”. En el caso de Cronocrímenes, era imposible, y los protagonistas se las arreglaron para que nada cambiara. En la inolvidable trilogía Regreso al Futuro, a pesar de las dificultades, tampoco hubo cambios. Incluso en el guiño que la serie Futurama hizo en una de sus películas (El Juego de Bender, título para recordar un libro que todo el mundo debería leer) también a este tipo de historias se las arreglaron para que al final todo casara.

    Hay un suplemento (que ha ganado algunos premios) del juego de rol GURPS llamado “Viajes en el tiempo” que trata todo este tema (el hecho de que en uno de sus capítulos aconseje leerlo sólo a gente con ciertos conocimientos de física teórica no hace que sea complicado, al contrario, es realmente un suplemento que aporta valor añadido, y sirve para tener una idea más clara de como manejar estas situaciones).

    Incluso en la genial saga de libros de Mundodisco, de la que hablé, hacen un guiño a estos temas a través de lo que llaman algo así como “retro-vino”, que nacía de “uvas reanuales”, que se sembraban un año y crecían el año anterior. El retro-vino provocaba, claro está, retro-resaca, que aparecía el día anterior de haber bebido, lo cual te obligaba a beber al día siguiente so pena de provocar una paradoja espacio temporal que destruyera el mundo…

    ¿Y tiene todo esto que ver con Obama y su premio nóbel? Pues sí, ya que el premio nóbel de Obama es un “retro-premio”, con lo cual ahora le toca realmente merecerlo, so pena de provocar una paradoja espacio-temporal que destruya el mundo… (además de verdad).


  2. >GALICIA SOLIDARIA. O SISTEMA GALEGO DE COOPERACIÓN AO DESENVOLVEMENTO

    septiembre 8, 2009 by sergio

    >Hoxe, día do cooperante, paréceme un bo momento para mencionar un libro que fai todo un esforzo de achegar ao público, a través de diversos autores especializados no seu campo, a evolución dos distintos actores da cooperación ao desenvolvemento en Galicia ata a situación en 2007, e os seus retos de futuro.
    Se ben o libro, editado por Xulio Ríos e Carlos Teijo, ten datos e comentarios que xa están desfasados (pola diferencia de 2 anos entre que se rematou e se puido publicar), ao falar de evolución e datos históricos, sempre é moi recomendable para quen está interesado neste tema (onde Galicia aínda está á cola de España). Ademais, a problemática e retos para a cooperación galega que identifican son plenamente vixente hoxe en día (se cabe aínda máis vixentes, co cambio de goberno, que pode atopar neste libro interesantes pinceladas para non perder o rumbo na estratexia da cooperación galega). Por outra banda, é benvido calquer estudio neste tema no ámbito galego, que fai boa falta…

    Os contidos (difíciles de atopar na web, e mesmo no propio libro, onde o índice ven ao final bastante escondido):

    Parte I. O contexto da acción galega en materia de cooperación

    O sistema internacional de cooperación ao desenvolvemento: o entorno global. Carlos Teijo (profesor de Dereito Internacional Público e Dereito da UE na USC, e membro do Consello Galego de Cooperación como experto independente).
    A cooperación ao desenvolvemento das comunidades autónomas. Susana Ruiz Seisdedos (profesora da Universidade de Xaén, e coordinadora do master de Xestión da Cooperación Internacional e das ONGs da universidade de Granada).
    Un achegamento á cooperación descentralizada en España: o entorno próximo. Juan Carmelo García (Presidente de IEPALA)

    Parte II. Das orixes á madurez: cara ao artellamento dun modelo moderno de cooperación.

    Panorama actual da cooperación galega: os números básicos da nosa AOD. Carlos Teijo.
    O marco normativo e institucional. Carlos Teijo.
    Os actores do proceso de cooperación.
    1. A Xunta de Galicia como actor da cooperación. Margarita Pérez e Xulio Ríos (a primeira é vicepresidenta de Solidariedade Internacional de Galicia, e deputada por Lugo do grupo socialista no congreso; o segundo é director do IGADI, docente nos masters de cooperación da USC e no postgrado da UDC, e membro do Consello Galego de Cooperación).
    2. Orixes e actualidade da cooperación ao desenvolvemento en Galicia: as ONGDs galegas. Rosa Muñiz e Xavier Sánchez (a primeira e a coordinadora da elaboración do Informe Cero das ONGDs en Galicia e fundadora da cooperativa CIDADANIA de investigación social; o segundo colabora en CIDADANIA e tamén na elaboración do Informe Cero).
    3. As administracións locais: o Fondo Galego de Cooperación e Solidariedade. Xulio Ríos.
    4. As universidades: a investigación para o desenvolvemento. Enrique Peña (profesor da UDC, coordinador ata este ano da Oficina de Cooperación e Voluntariado desta universidade, e coordinador académico do curso de especialización sobre cooperación internacional na mesma).
    5. Outros actores do sistema. Virxinia Romero (consultora en cooperación ao desenvolvemento con experiencia en distintos ámbitos da mesma).

    Parte III. As dinámicas de cooperación.

    O labor da educación para o desenvolvemento. Manuel Dios (presidente do Seminario Galego de Educación para a Paz).
    O comercio xusto en Galicia. Xan Hermida (activista destacado e fundador de Amarante).
    A cooperación galega nos medios de comunicación. David Reinero (xornalista, colaborador do IGADI).

    Parte IV. A axuda humanitaria en Galicia.
    A axuda humanitaria en Galicia. Fidel Martín (Coordinador de Cooperación Internacional de Cruz Vermella en Galicia).

    Parte V. Desafíos de futuro para o sistema galego de cooperación.
    Desafíos de futuro para o sistema galego de cooperación. Carlos Teijo e Xulio Ríos.

    Anexos
    Declaración sobre o dereito ao desenvolvemento.
    Declaración do Milenio.
    Lei de cooperación galega.

    Un par de notiñas personais:

    – botei en falta unha referencia máis clara a necesidade de non vencellar a AOD (que debe ter un obxectivo de Desenvolvemento con igualdade de oportunidade para os pobos) con intereses xeoestratéxicos. A AOD non é unha ferramenta de presión política.

    – o voluntariado para o desenvolvemento requeriría dunha revisión máis pormenorizada como xeito de transformación da sociedade para acadar os obxectivos finais que mencionaba, fronte ao profesionalismo galopante que parece que se quere transmitir nos derradeiros anos en cooperación (e nalgunhas partes deste libro, tamén). É como a lei do péndulo, parece que se quere pasar de accións exclusivas de voluntariado á profesionalización sen protagonismo das persoas que forman a sociedade. ¿Cómo surxen mellor os axentes transformadores da sociedade, mediante expertos que transmiten a sociedade mensaxes xurdidos de experiencias no sur ou investigación para o desenvolvemento, ou sendo as persoas individuais que forman a sociedade vehículo eles mesmos da transformación social, mediante a acción exemplarizante, e participando en tódolos ámbitos da cooperación, incluidas as súas decisións estratéxicas? Eu móllome neste debate: na miña opinión, os profesionais na cooperación internacional deben ser apoio (ou dos axentes locais nos países cos que se coopera, ou do voluntariado e a sociedade no norte), non protagonistas, e penso que é necesario buscar perfiles de «facilitador» máis aló dos puramente técnicos.


  3. DOS GOTAS DE FRIKI-FRESCOR…

    agosto 23, 2009 by sergio

    Se trata de un par de referencias que en los últimos tiempos me han parecido bastante «refrescantes» por conseguir unificar gran parte de las cosas que trato en este blog (no es tarea fácil…). Y creo que habrá más entradas con este título cuando vaya encontrando material, que me gusta como suena.

    Por un lado referirme a este artículo, comparando a los asesinos «artesanales» de antaño con las prácticas que se dan actualmente (pobriños, no tienen nada que hacer), con un punto de sarcasmo y hasta de «incorrección política» que me gustan mucho. Está extraído del libro «Diario íntimo de Jack el Destripador«, de Koldo Campos.

    Por otro, el juego de rol Inferno. Un juego de rol para principiantes sobre la xenofobia, la integración y el sexo con seres no-humanos. Con ese título, ya os imaginais qué me llamó rápidamente la atención…no, no es lo del sexo con seres no-humanos (bueno, eso un poco también). Es el primer juego de rol que conozco que hace referencias explícitas a su uso como herramienta para la integración, y por tanto para la Educación para el Desarrollo. Y encima está en Creative Commons… Ya me tarda montar una partidita promovida por alguna ONG o asociación (y lo próximo que tengo en mente, Juegos de Rol como Tecnología para el Desarrollo Humano…).


  4. >CUADERNO DE VIAJE PARA ACOMPAÑAR EXPERIENCIAS DE VOLUNTARIADO SOCIAL

    agosto 7, 2009 by sergio

    >Basado en la experiencia César García Rincón, al que tuvimos el placer de tener varias veces como facilitador de talleres de mejora del trabajo de los voluntarios de Ingeniería Sin Fronteras. Es un librito del que no se desperdicia nada, por su enfoque práctico, yendo al meollo de las dificultades y puntos críticos del trabajo del voluntario social. Su enfoque didáctico a base de herramientas de uso común (caja de herramientas del SUR, brújula de la justicia, gafas de la solidaridad, etc.), es muy adecuadas para el estilo didáctico basado en la representación que emplea en sus dinámicas (el libro se lee distinto y se aprovecha más si se ha asistido a alguno de sus talleres presenciales…).
    Me quedo con dos pasajes del manual:

    – El Semáforo para controlar nuestros impulsos (válido en cualquier tipo de problema):
    ROJO: detente, serénate y piensa antes de actuar
    AMARILLO: expresa el problema y dí como lo sientes, proponte un objetivo positivo, piensa en varias soluciones, piensa de antemano en las consecuencias.
    VERDE: sigue adelante y trata de llevar a cabo el mejor plan

    – La historia de cadauno, alguno, cualquiera y ninguno:
    «Cada vez que hay que hacer un trabajo importante y se pide a CADAUNO que lo haga, CUALQUIERA está seguro de que ALGUNO lo va a hacer, pero NINGUNO lo hace. ALGUNO se enfada a causa de ello, porque es el trabajo de CADAUNO. CADAUNO piensa que CUALQUIERA puede hacerlo, pero NINGUNO se da cuenta de que CADAUNO no lo ha hecho. Al final resulta que CADAUNO se enfada con ALGUNO, cuando NINGUNO hace lo que, en realidad, CUALQUIERA puede hacer». Esto en Galicia se resume diciendo «Cousas do Común, Cousas de Ningún«.


  5. OS DOUS DE SEMPRE

    agosto 3, 2009 by sergio

    >Os Dous de Sempre, de Castelao, no es exactamente sobre campesinos, pero sí sobre una sociedad campesina como la gallega de principios del siglo XX, con sus caciques, la manera de pensar y actuar empujados por unas presiones sociales y culturales a veces casi axfisiantes, con la excusa de contar las vivencias de dos niños cuyas vidas siguen distintos caminos. Me pareció que encierra una ternura y a la vez una ironía que ilustra muy bien la manera de ser gallega. Imprescindible para los interesados en la cultura gallega (y muy aconsejable para los que acabáis de llegar a Galicia…).


  6. >CONTRA LA CEGUERA, LEE

    abril 30, 2009 by sergio

    >Me ha encantado la idea, pocos me faltan de esos 10 que recomiendan, espero que no acabe el año sin haberlos usado para quitarme las legañas, que aun me quedan muchas…


  7. >SAGA MUNDO DISCO

    marzo 26, 2009 by sergio

    >La Saga de Mundodisco, de Terry Prachett, son menos conocidos aquí que en Inglaterra, donde son un bestseller y han generado un montón de productos relacionados (incluso juegos de rol), y son una prueba que en Inglaterra sí saben reirse de sí mismos… (aquí nos cuesta un poco más). Cualquiera de los 36 libros de esta saga publicados hasta ahora hará las delicias de aquellos a los que prefieren tomarse el mundo (en general) no tan en serio, y aborda de forma lúcida y sin prejuicios un montón de temas por separado, siendo cada libro independiente. Es lo bueno que tiene que sea en otro mundo «totalmente diferente al nuestro» y que «cualquier parecido con la realidad sea pura coincidencia», aunque más bien debería decir «cualquier diferencia con la realidad es pura coincidencia«… Igual que comenté al hablar de algún otro libro, esta saga es ideal para los que preferís Futurama a Los Simpson.


  8. >CIUDADANO, ERES FELIZ?

    diciembre 30, 2008 by sergio

    >

    Hay libros y películas variadas de lo llamado ciencia-ficción distópica (cuya tendencia pasado un tiempo de su publicación es más a la de ciencia que a la de ficción) que merecen mucho la pena. Libros ya de antes de los años 50 del siglo XX como Un mundo feliz (que ha dado título hasta a discos de música heavy), 1984, o películas en tono a los 80 como Rollerball, La Fuga de Logan, o Tron, por citar algunas que he descubierto recientemente, aunque hay incluso más antiguas (por supuesto, muchas otras seguro que se os ocurren, más conocidas o más recientes como Blade Runner, basada en un libro anterior de Philip K. Dick, El Planeta de los Simios, también basada en un libro, Mad Max, I.A. o la propia trilogía Matrix) nos muestran el mundo de una manera más o menos apocalíptica, situación a la que se ha llegado casi siempre por las malas prácticas de la especie humana y su apatía a la hora de buscar soluciones conjuntamente, haciendo bueno el dicho gallego de «cousas do común, cousas de ningún» que se ha puesto de relieve este año en Poznan con el cambio climático o en Roma con la cumbre de la FAO (el hombre no es que sea lobo para la propia especie humana como decía Hobbes, es mucho peor, los lobos actúan como actúan por un instinto que hace sostenible al ecosistema). Incluso juegos de rol han originado alguna de estas variantes «molestas» de la ciencia-ficción, destacando Paranoia (al que pertenece la frase del inicio, si la oías durante el juego los problemas estaban cerca…) pero también Fading Suns. Tiene muchos enlaces con lo ciberpunk, que incluso se podría considerar un subgrupo de esta ficción distópica.

    Aprovecho para, basándome en una broma que a un amigo le gustaba hacer, que consistía en hacer creer a la gente que él tenía implantado un chip en una oreja con sus datos, que incluso servía como tarjeta universitaria (?! creedme, era capaz de convencer a la gente), de ofreceros una oferta: pagando un pequeño suplemento de 60 euros se puede activar en vuestro chip el circuito de los sentimientos. El del sentido común os saldrá más caro, unos 200 euros. Y buf, el de la felicidad…, no tiene precio… Aunque otra opción son las pastillas, la roja siempre os saldrá más cara…


  9. V DE VENDETTA

    octubre 21, 2008 by sergio

    Basada en un cómic, y con el tema de los «medios de incomunicación», la seguridad vs. la libertad, y el tratar de abrir los ojos a la sociedad y «el derecho y el deber de saber qué ocurre» como eje central, realmente no deja indiferente. Otra cosa distinta es que si has leído el cómic (no es mi caso), falte riqueza y matices que en apenas dos horas es imposible captar. Eso sí, entran ganas de leer el cómic, y también de fijarse más en lo que nos cuentan los medios…


  10. >TIC TAC

    octubre 9, 2008 by sergio

    >Suso de Toro es uno de los cuentistas (o mejor cuenteros) más importantes de la literatura gallega actual. En Galicia hay varios de los cuenteros que a mí más me gustan de la literatura (Manolo Rivas, Darío Xoan Cabana y más allá gente como Alvaro Cunqueiro, «el padre de todos los cuenteros»), quizás por la importante tradición oral y de cuentos con la que Galicia cuenta (hmmm,cuanto cuento).

    Este libro parece que pretende captar momentos que se van entretejiendo durante todo el libro, y cuando acabé de leerlo me quedé con retazos y con la sensación de paso del tiempo.

    Pero lo que más me gustó es como capta diálogos de la gente de todos los días, de lo que puedes oir en la calle, en un parque, en un bar, y sobre todo los monólogos de la gente, monólogos consigo mismo o con quien les sepa escuchar. Los monólogos que aturden, que pasan de un tema a otro con cualquier mínima excusa argumental, igual que cuando estamos pensando, o como cuando se está hablando con otra gente y nos sentimos a gusto para abrir nuestros pensamientos más profundos, o los que están justo bajo la superficie, y que liberan miedos, obsesiones y reflexiones que a la luz y tal y como lo cuenta el protagonista hacen reir (al menos a mí…).